Przedsiębiorcy z Małopolski to najwięksi optymiści w kraju – takie wnioski płyną z siódmego już „Raportu o sytuacji mikro i małych firm w roku 2016” Banku Pekao S.A. Małopolskie firmy najlepiej w kraju oceniają ogólną sytuację gospodarczą oraz sytuację branży. W 2016 roku wzrósł odsetek eksporterów – na prowadzenie wysunęli się przedsiębiorcy z podregionów: tarnowskiego i oświęcimskiego. Mikro i mali przedsiębiorcy wdrażają mniej innowacji niż ich koledzy z innych części kraju. Wzrosło znaczenie barier rozwoju biznesu tj. wysokość podatków, koszty pracy i niska rentowność działalności.

Średni Ogólny Wskaźnik Koniunktury[i] w województwie małopolskim wyniósł 98,48 pkt i był to najlepszy wynik w kraju. Mikro i mali przedsiębiorcy z Małopolski zdecydowanie lepiej niż średnio w kraju ocenili zarówno ubiegłe 12 miesięcy (96,8 pkt vs. 95,4 pkt) jak i perspektywy kolejnego roku (100,1 pkt vs 97,9 pkt). Najbardziej zadowoleni w województwie są przedsiębiorcy z podregionów: oświęcimskiego (Ogólny Wskaźnik Koniunktury wyniósł tu prawie 100 pkt i wzrósł o ok. 2 pp. w ujęciu rocznym), a następnie krakowskiego (99 pkt) i nowosądeckiego (99 pkt). To trzy najlepsze wyniki podregionalne w kraju. W Krakowie i podregionie tarnowskim Wskaźnik osiągnął wartość 97 pkt.

Wskaźnik Koniunktury to wypadkowa wyników badania dla 8 obszarów: oceny ogólnej sytuacji gospodarczej, sytuacji branży i firmy, przychodów i wyniku finansowego firmy, zatrudnienia, długości oczekiwania na zapłatę oraz dostępu do finasowania. Małopolscy przedsiębiorcy w zasadzie wszystkie z tych aspektów (poza zatrudnieniem, które zostało ocenione minimalnie gorzej niż średnio w kraju) oceniają wyżej niż ich koledzy z kraju. Najlepiej w Polsce ocenili ogólną sytuację gospodarczą oraz sytuację branży.

W Małopolsce wzrósł odsetek eksportujących firm. W 2016 roku eksportowało 17% firm, czyli o 3 pp. więcej niż rok wcześniej. Odsetek ten był jednak niższy niż średnio w kraju, gdzie eksportowało 18% firm. W porównaniu z 2015 r., największy wzrost odsetka eksportujących firm miał miejsce w podregionie oświęcimskim (18% w 2016 r. vs. 6% w 2015 r.) i podregionie tarnowskim (21% w 2016 r. vs. 15% w 2015 r.). Wysokim odsetkiem eksportujących może pochwalić się także Kraków – zagraniczną działalność prowadzi tu 20% firm. W podregionie krakowskim eksportowało 15% firm. Natomiast, największy spadek odsetka eksporterów miał miejsce w podregionie nowosądeckim (10% w 2016 . vs. 15% w 2015 r.). W 2017 roku odsetek eksporterów w Małopolsce spadnie do 16% (średnio w kraju odsetek ten ma wynieść 19%). W czołówce eksporterów mają znaleźć się podobnie jak w ubiegłym roku, przedsiębiorcy z podregionu tarnowskiego (21% planuje tu prowadzenie działalności eksportowej) oraz ci z podregionu oświęcimskiego (19%). Odsetek eksporterów nieco spadnie w Krakowie (do 16%) i w podregionie krakowskim (do 13%). W podregionie nowosądeckim odsetek eksportujących firm utrzyma się na poziomie z ubiegłego roku tj. 10%.

- Małopolscy przedsiębiorcy należą do najbardziej zadowolonych w kraju. Dobrą wiadomością jest wzrost odsetka eksportujących firm w ubiegłym roku. Tym bardziej, że firmy, które eksportują są bardziej zadowolone z wyników w porównaniu z tymi, które działają na lokalnym rynku. W przyszłości należałoby wzmacniać działalność eksportową, a także skupić się na wprowadzaniu innowacji, których to w małopolskich mikro i małych firmach jest mniej w porównaniu z innymi województwami w kraju – mówi Agnieszka Michalik, współautorka Raportu Banku Pekao S.A.

W tym roku tematem specjalnym siódmej edycji „Raportu o sytuacji mikro i małych firm” Banku Pekao SA są inwestycje w mikro i małych firmach. W Małopolsce w 2016 roku inwestowało 45% firm. To mniej niż rok wcześniej, kiedy to działalność inwestycyjną prowadziła co druga firma. Odsetek ten jest niższy niż średnio w kraju, gdzie w 2016 roku inwestowało 49% firm. W przyszłym roku, podobnie jak średnio w kraju, prowadzenie inwestycji deklaruje 39% firm. W Małopolsce wysokość nakładów przeznaczonych na inwestycje jest wyższa od średniej w kraju. Najlepsi pod tym względem są przedsiębiorcy z podregionów tarnowskiego i krakowskiego - w 2016 roku odpowiednio 55% i 54% mikro i małych firm prowadziło tam inwestycje. W przyszłym roku, najwięcej inwestycji zamierzają wdrożyć przedsiębiorcy z podregionu krakowskiego (48%), a kolejno z podregionu tarnowskiego (42%) i nowosądeckiego (40%).

W Małopolsce przedsiębiorcy realizują inwestycje, żeby poprawić efektywność (50%), dokonać wymiany środków trwałych (41%) oraz w odpowiedzi na popyt na produkty i usługi firmy na rynku krajowym (18%).

W tegorocznym badaniu autorzy zapytali także o inwestycje w kapitał ludzki. Przedsiębiorcy z Małopolski podnoszą swoje kwalifikacje przede wszystkim poprzez samokształcenie (52%) oraz kursy i szkolenia (41%). Właściciele firm chcą zwiększać swoje kwalifikacje – zwłaszcza w obszarze języków obcych (26%), specjalistycznej wiedzy związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą (25%), marketingu i reklamy (24%).

W województwie małopolskim odsetek innowacyjnych firm jest nieco poniżej średniej krajowej. Natomiast, nakłady na innowacje są zbliżone do średniej. W województwie innowacje produktowe wdrożyło 23% firm (średnio w kraju 24%), a innowacje procesowe 16% (średnio w kraju 17%). Najwięcej innowacji produktowych wdrażają przedsiębiorcy z podregionu oświęcimskiego (29%), a procesowych z Krakowa (20%).

Przedsiębiorcy z Małopolski byli proszeni o skwantyfikowanie barier rozwoju biznesu. W porównaniu z rokiem 2015 wzrosło znaczenie następujących barier: wysokość podatków, koszty pracy i niska rentowność działalności.

Raport został przygotowany na podstawie wywiadów telefonicznych prowadzonych we wrześniu i październiku 2016 roku z właścicielami prawie 7 tysięcy mikro i małych firm (w tym 523 z województwa małopolskiego). Raport pokazuje wyniki badania na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) i lokalnym (66 podregionów). Jest dostępny wraz z poprzednimi edycjami na stronie https://www.pekao.com.pl/mis/raport_SME/.

[i] Wskaźniki w ramach badania mogą przyjmować wartości od 50 do 150, przy czym 50 oznacza „dużo gorzej”, 75 – „gorzej”, 100 – „ani lepiej, ani gorzej”, 125 – „lepiej”, 150 – „dużo lepiej”