Wśród właścicieli mikro i małych firm po raz pierwszy od ośmiu lat prym wiodą optymiści – takie są wyniki badań zawartych w raporcie przygotowywanym przez Bank Pekao S.A. Wyniki badań w województwie opolskim nie odbiegają od tego trendu. Wyzwaniem dla firm pozostaje zwiększenie nakładów na innowacyjne rozwiązania.

Ósmy rok z rzędu, Bank Pekao S.A. przygotował raport o sytuacji mikro (zatrudniających do 9 osób) i małych firm (zatrudniających nie więcej niż 49 osób). Według autorów „Raportu o sytuacji mikro i małych firm w roku 2017” właściciele małego biznesu w Polsce od lat nie byli takim optymistami, zarówno jeśli chodzi o ich biznes i perspektywy jego rozwoju, jak i sytuację gospodarczą w kraju.

Mikro i małe przedsiębiorstwa stanowią ważny motor napędowy polskiej gospodarki. Jest ich aż 1,9 mln, stanowią 99% ogółu wszystkich aktywnych firm, odpowiadają za zatrudnienie ponad połowy (52%) czyli 4,9 mln pracowników, generują 1,5 biliona złotych czyli 36% wszystkich przychodów przedsiębiorstw oraz odpowiadają za 25% wszystkich inwestycji (49 mld zł).

W ramach prowadzonych badan przeprowadzono wywiady telefoniczne z właścicielami 6901 mikro i małych przedsiębiorstw z całej Polski. Ankietowanych poproszono o odpowiedzi na 71 pytań, które dotyczyły sytuacji gospodarczej, sytuacji finansowej firmy, zatrudnienia, inwestycji, czy innowacyjności – łącznie osiem zagadnień tematycznych. W ramach prowadzonych badań przeprowadzano rozmowy z 209 przedstawicielami mikro i małych przedsiębiorstw w województwie opolskim. Na potrzeby badań województwo opolskie podzielono na dwa podregiony: nyski i opolski.

Nastroje gospodarcze opolskich przedsiębiorców uległy znacznej poprawie w stosunku do ubiegłych lat, choć są nieco chłodniejsze niż średnia krajowa.  Zmniejszył się też odsetek firm eksportujących. Wyzwaniem pozostaje kwestia innowacji w mikro i małych firmach. Odsetek opolskich innowacyjnych firm oraz nakłady na innowacje są poniżej średniej krajowej – – powiedziała Agnieszka Michalik z Banku Pekao SA, współautorka Raportu.

W skali całego kraju, średnia wartość Ogólnego Wskaźnika Koniunktury (głównego miernika nastroju przedsiębiorców będącego wynikiem raportu) w roku 2017 wyniosła 100,8punktu. Po raz pierwszy w historii badań wskaźnik ten przekroczył barierę 100 punktów, czyli poziomu neutralnego, czyli statystycznie po raz pierwszy dominowali w badaniu optymiści. Wskaźnik w tym badaniu był wyższy od najlepszego dotąd roku badawczego 2015 o 2,5 punktu i wyższy od najsłabszego 2012 aż o 11,3 punktu. Pod względem Ogólnego Wskaźnika Koniunktury województwo opolskie zajmuje 10 miejsce w kraju: wskaźnik wyniósł 100,3 pkt. i był wyższy o 4 pkt. niż w roku ubiegłym.

Na poziomie kraju, wzrost zadowolenia odnotowano we wszystkich badanych obszarach nastrojów. W stosunku do poprzedniego roku najbardziej poprawiła się ocena ogólnej sytuacji gospodarczej kraju (aż 10,4 punktów w skali), sytuacji branży (+6,5 pkt) oraz ocena sytuacji firmy oraz jej przychodów (odpowiednio + 4,5 i 4,3 pkt).  Trendy w nastrojach przedstawione w badaniu pokrywają się z wynikami indeksów nastrojów GUS dla całej gospodarki i poszczególnych sektorów. 

Dobrze oceniana jest zarówno sytuacja firmy i perspektywy biznesu, jak i sytuacja gospodarcza. W tegorocznym badaniu ocena gospodarki była obszarem, który najbardziej zyskał w ocenie właścicieli firm w stosunku do poprzedniego badania. Różnica rok do roku wyniosła aż 10,5 punktu. Nie sprawdziły się zatem pesymistyczne oceny perspektyw z ubiegłorocznego badania.

Znacząca poprawa nastrojów opolskich przedsiębiorców nastąpiła we wszystkich ośmiu badanych obszarach tematycznych. Dużo lepiej niż rok temu opolscy przedsiębiorcy ocenili ogólną sytuację gospodarczą ( wzrost o 5,7 pkt. do poziomu 95,8 pkt), sytuację branży ( +6,7 pkt do 97,9 pkt.), wyniki finansowe firmy (+5,7 pkt. do poziomu 102,9 pkt czyli nieco powyżej średniej oceny krajowej: 102,1 pkt.), oraz przychody firmy (+5 pkt. 103,2 pk.t również wyżej niż średnia w wysokości 102,1 pkt). 

Z drugiej strony, z 23% w 2016 roku, do 16% w roku ubiegłym, zmniejszył się odsetek opolskich mikro i małych firm deklarujących działalność eksportową w ostatnich 12 miesiącach. Niewiele więcej tych firm przewiduje działalność eksportową w najbliższych 12 miesiącach (17%). Więcej firm z podregionu nyskiego (19%) planuje w tym okresie eksport, niż firm z podregionu opolskiego (15)%.  Również odsetek firm innowacyjnych firm jest poniżej średniej krajowej. 20% opolskich przedsiębiorców deklarowało inwestycje w innowacje produktowe, a 12% w inowacje produktowe. Na poziomie krajowym wskaźniki wynosiły odpowiednio 26% i 17%. Na poziomie województwa opolskiego, nakłady na innowacje są niższe niż średnia krajowa.

„Raport o sytuacji mikro i małych firm w Polsce" jest publikowany corocznie przez Bank Pekao w oparciu o wywiady telefoniczne z właścicielami 7 tysięcy firm zatrudniających poniżej 50 osób (99% wszystkich aktywnych firm w Polsce). Reprezentatywne wyniki badania są prezentowane na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) oraz sub-regionalnym (66 grup powiatów), w podziale na sektory (produkcja, usługi, handel i budownictwo) oraz wielkość firm (mikro i małe firmy). Raport porusza między innymi kwestie sytuacji firm, zatrudnienia, inwestycji, eksportu, innowacji, finansowania zewnętrznego, otoczenia biznesowego oraz barier rozwojowych. Każdego roku wybierany jest temat specjalny raportu. Tematem specjalnym były już fundusze unijne, e-gospodarka, eksport, innowacje oraz firmy rozpoczynające działalność gospodarczą. W raporcie prezentowane są także oficjalne dane statystyczne dotyczące mikro i małych firm, jak również perspektywy makroekonomiczne dla polskiej gospodarki.