Wśród właścicieli mikro i małych firm po raz pierwszy od ośmiu lat prym wiodą optymiści – takie są wyniki badań zawartych w raporcie przygotowywanym przez Bank Pekao S.A. W Małopolsce przedsiębiorcy oceniają sytuację gospodarczą w kraju oraz własną lepiej niż rok temu. Najwyższy w kraju wskaźnik optymizmu został odnotowany wśród właścicieli mikro i małych przedsiębiorstw w rejonie nowosądeckim.

Bank Pekao S.A. przygotował ósmą edycję raportu o sytuacji mikro (zatrudniających do 9 osób) i małych firm (zatrudniających nie więcej niż 49 osób). Według autorów „Raportu o sytuacji mikro i małych firm w roku 2017” właściciele małego biznesu w Polsce od lat nie byli takim optymistami, zarówno jeśli chodzi o ich biznes i perspektywy jego rozwoju, jak i sytuację gospodarczą w kraju.

Mikro i małe przedsiębiorstwa stanowią niezmiernie ważny sektor polskiej gospodarki. Jest ich 1,9 mln, stanowią 99% ogółu wszystkich aktywnych firm, zatrudniają ponad połowę (52%) czyli 4,9 mln pracowników, generują 1,5 biliona złotych czyli 36% wszystkich przychodów przedsiębiorstw oraz odpowiadają za 25% wszystkich inwestycji (49 mld zł).

W ramach prowadzonych badań przeprowadzono wywiady telefoniczne z właścicielami 6901 mikro i małych przedsiębiorstw z całej Polski. Ankietowanych poproszono o odpowiedzi na 71 pytań, które dotyczyły sytuacji gospodarczej, sytuacji finansowej firmy, zatrudnienia, inwestycji, czy innowacyjności – łącznie osiem zagadnień tematycznych. W ramach prowadzonych badań przeprowadzano rozmowy z 523 przedstawicielami mikro i małych przedsiębiorstw w województwie małopolskim. Na potrzeby badań województwo małopolskie podzielono na sześć podregionów: krakowski, m. Kraków, oświęcimski, nowotarski, nowosądecki, tarnowski.

Ogólne wyniki badań mikro I małych przedsiębiorstw nie odbiegają zasadniczo od wyników krajowych i potwierdzają silny duch przedsiębiorczości w regionie małopolskim. Interesujące są też różnice między podregionami wewnątrz województwa, na tle których wybija się region Nowego Sącza – powiedziała Agnieszka Michalik z Banku Pekao SA, współautorka Raportu.

W skali całego kraju, średnia wartość Ogólnego Wskaźnika Koniunktury - OWK (głównego miernika nastroju przedsiębiorców będącego wynikiem raportu) w roku 2017 wyniosła 100,8 punktu. Po raz pierwszy w historii badań wskaźnik ten przekroczył barierę 100 punktów, czyli poziomu neutralnego, czyli statystycznie po raz pierwszy dominowali w badaniu optymiści. Wskaźnik w tym badaniu był wyższy od najlepszego dotąd roku badawczego 2015 o 2,5 punktu i wyższy od najsłabszego 2012 aż o 11,3 punktu.

Pod względem Ogólnego Wskaźnika Koniunktury województwo małopolskie zajmuje 5 miejsce w kraju: wskaźnik wyniósł 101,6 pkt. i był wyższy o 4 pkt. niż za rok 2016. Równie optymistyczne oczekiwania mają małopolscy przedsiębiorcy co do koniunktury w 2018 roku (OWK na poziomie 102,9 pkt., wobec 102,2 pkt. średniej krajowej). Warto odnotować fakt, że w skali kraju najlepiej koniunkturę oceniają firmy z podregionu nowosądeckiego (104,6 pkt.), przedsiębiorcy, a przedsiębiorcy nowotarscy ze wskaźnikiem na poziomie 103,8 pkt. plasują się na trzecim miejscu w kraju.

W przypadku podregionu nowosądeckiego warto przypomnieć fakt, że według danych Izby Skarbowej w Krakowie w osiemdziesięciotysięcznym Nowym Sączu jest aż 104 milionerów (czyli osób składających dowolne roczne zeznanie podatkowe PIT-3X, gdzie równocześnie kwota dochodu przed opodatkowaniem jest większa od 1 mln złotych). W podregionie nowosądeckim znajduje się też piętnastotysięczna Limanowa, gdzie na 300 mieszkańców przypada jeden milioner. Sama Małopolska plasuje się tuż za ścisłą czołówką trzech województw (mazowieckiego, śląskiego wielkopolskiego), które mogą pochwalić się największą liczbą mieszkańców osiągających milionowe dochody.

Na poziomie kraju, wzrost zadowolenia odnotowano we wszystkich ośmiu badanych obszarach nastrojów. W stosunku do poprzedniego roku najbardziej poprawiła się ocena ogólnej sytuacji gospodarczej kraju (aż 10,4 punktów w skali), sytuacji branży (+6,5 pkt) oraz ocena sytuacji firmy oraz jej przychodów (odpowiednio + 4,5 i 4,3 pkt). Trendy w nastrojach przedstawione w badaniu pokrywają się z wynikami indeksów nastrojów GUS dla całej gospodarki i poszczególnych sektorów.

Na poziomie ogólnokrajowym oceniana jest zarówno sytuacja firmy i perspektywy biznesu, jak i sytuacja gospodarcza. W tegorocznym badaniu ocena gospodarki była obszarem, który najbardziej zyskał w ocenie właścicieli firm w stosunku do poprzedniego badania. Różnica rok do roku wyniosła aż 10,5 punktu. Nie sprawdziły się zatem pesymistyczne oceny perspektyw z ubiegłorocznego badania.

Natomiast przedsiębiorcy małopolscy zdecydowanie lepiej niż rok temu i powyżej średniej krajowej oceniają sytuację gospodarczą i sytuację branży: w stosunku do ubiegłego roku oba wskaźniki podskoczyły odpowiednio o 10,1 pkt. do poziomu 103,3 pkt. i o 5,8 pkt. do 100,8 pkt. W obu przypadkach są to drugie najwyższe wskaźniki w kraju, przy średniej krajowej 100,1 pkt. i 98,6 pkt. Trochę lepiej niż w ubiegłym roku oceniono również sytuację firmy (+2,4 pkt.), wyniki finansowe firmy (+2,9 pkt.), zatrudnienie (+1 pkt.), przychody firmy (+2,3 pkt.) i oczekiwanie na zapłatę (+0,7 pkt). Nieznanie spadła ocean dostępności finansowania (-0,5 pkt.).

Pod względem działalności eksportowej, małopolskie mikro i małe przedsiębiorstwa plasują się dopiero na 15. miejscu w kraju: tylko 14% z nich prowadziło działalność eksportową w ostatnim roku. Odsetek ten jest nie tylko drugi najniższy w skali kraju, ale niższy niż rok temu, kiedy działalność eksportową deklarowało 17% ankietowanych firm w województwie.

W porównaniu z resztą kraju, w Małopolsce sporym wyzwaniem wydaje się być stymulacja zdolności eksportowych firm w regionie. Bliższe średniej krajowej są wskaźniki innowacyjności małopolskich mikro i małych firm. Przy czym należy zauważyć, że generalnie odsetek mikro i małych firm inwestujących w innowacje jest umiarkowany: w zależności od województwa jest to 19-31 % dla innowacji produktowych i 12-25% dla innowacji procesowych. Ogólnie całość wyników naszego badania potwierdza powszechną opinię o silnym duchu przedsiębiorczości w województwie małopolskim – powiedziała Agnieszka Michalik z Banku Pekao SA, współautorka Raportu.

Odsetek innowacyjnych firm w województwie małopolskim jest na poziomie średniej krajowej: 26% deklarowało wdrożenie innowacji produktowych, a 17% dla innowacji procesowych w ostatnich 12 miesiącach. W tym kontekście, w województwie małopolskim wyjątkowo wyróżnia się region nowotarski, gdzie 14% ankietowanych mikro i małych firm deklarowało poniesienie w ostatnich 12 miesiącach wydatków na innowacje w wysokości ponad 1 mln zł, gdy w pozostałych regionach odsetek ten wahał się od 0 do 2%. Odsetek przedsiębiorców deklarujących ponad 1 mln inwestycje w innowacje w kolejnych 12 miesiącach jest też najwyższy wśród przedsiębiorców nowotarskich (10% wobec od 0 do 9% w innych podregionach).

 „Raport o sytuacji mikro i małych firm w Polsce" jest publikowany corocznie przez Bank Pekao w oparciu o wywiady telefoniczne z właścicielami 7 tysięcy firm zatrudniających poniżej 50 osób (99% wszystkich aktywnych firm w Polsce). Reprezentatywne wyniki badania są prezentowane na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) oraz sub-regionalnym (66 grup powiatów), w podziale na sektory (produkcja, usługi, handel i budownictwo) oraz wielkość firm (mikro i małe firmy). Raport porusza między innymi kwestie sytuacji firm, zatrudnienia, inwestycji, eksportu, innowacji, finansowania zewnętrznego, otoczenia biznesowego oraz barier rozwojowych. Każdego roku wybierany jest temat specjalny raportu. Tematem specjalnym były już fundusze unijne, e-gospodarka, eksport, innowacje oraz firmy rozpoczynające działalność gospodarczą. W raporcie prezentowane są także oficjalne dane statystyczne dotyczące mikro i małych firm, jak również perspektywy makroekonomiczne dla polskiej gospodarki.