Wśród właścicieli mikro i małych firm po raz pierwszy od ośmiu lat prym wiodą optymiści – takie są wyniki badań zawartych w raporcie przygotowywanym przez Bank Pekao S.A. W województwie lubelskim największy skok nastąpił w ocenie sytuacji gospodarczej. Powyżej średniej krajowej lokalni przedsiębiorcy ocenili też dostęp do finansowania.

Bank Pekao S.A. przygotował ósmą edycję raportu o sytuacji mikro (zatrudniających do 9 osób) i małych firm (zatrudniających nie więcej niż 49 osób). Według autorów „Raportu o sytuacji mikro i małych firm w roku 2017” właściciele małego biznesu w Polsce od lat nie byli takim optymistami, zarówno jeśli chodzi o ich biznes i perspektywy jego rozwoju, jak i sytuację gospodarczą w kraju.W ramach prowadzonych badań przeprowadzono wywiady telefoniczne z właścicielami 6901 mikro i małych przedsiębiorstw z całej Polski. Ankietowanych poproszono o odpowiedzi na 71 pytań, które dotyczyły sytuacji gospodarczej, sytuacji finansowej firmy, zatrudnienia, inwestycji, czy innowacyjności – łącznie osiem zagadnień tematycznych.

Na poziomie kraju, wzrost zadowolenia odnotowano we wszystkich ośmiu badanych obszarach nastrojów. W stosunku do poprzedniego roku najbardziej poprawiła się ocena ogólnej sytuacji gospodarczej kraju (aż 10,4 punktów w skali), sytuacji branży (+6,5 pkt) oraz ocena sytuacji firmy oraz jej przychodów (odpowiednio + 4,5 i 4,3 pkt).  Trendy w nastrojach przedstawione w badaniu pokrywają się z wynikami indeksów nastrojów GUS dla całej gospodarki i poszczególnych sektorów.

Na poziomie ogólnokrajowym oceniana jest zarówno sytuacja firmy i perspektywy biznesu, jak i sytuacja gospodarcza. W tegorocznym badaniu ocena gospodarki była obszarem, który najbardziej zyskał w ocenie właścicieli firm w stosunku do poprzedniego badania. Różnica rok do roku wyniosła aż 10,5 punktu. Nie sprawdziły się zatem pesymistyczne oceny perspektyw z ubiegłorocznego badania.

W skali całego kraju, średnia wartość Ogólnego Wskaźnika Koniunktury - OWK (głównego miernika nastroju przedsiębiorców będącego wynikiem raportu) w roku 2017 wyniosła 100,8 punktu. Po raz pierwszy w historii badań wskaźnik ten przekroczył barierę 100 punktów, czyli poziomu neutralnego, czyli statystycznie po raz pierwszy dominowali w badaniu optymiści. Wskaźnik w tym badaniu był wyższy od najlepszego dotąd roku badawczego 2015 o 2,5 punktu i wyższy od najsłabszego 2012 aż o 11,3 punktu.

W województwie lubelskim w ramach prowadzonych badań przeprowadzano rozmowy z 419 przedstawicielami mikro i małych przedsiębiorstw. Na potrzeby badań województwo lubelskie podzielono na 4 podregiony: bialski, chełmsko-zamojski, lubelski, puławski.

Pod względem Ogólnego Wskaźnika Koniunktury województwo lubelskie zajmuje 12 miejsce wśród 16 województw: z wynikiem 99,68 pkt. plasuje się marginalnie poniżej średniej krajowej, przy czym wskaźnik był wyższy o prawie trzy punkty niż w roku ubiegłym i jest na najwyższym od ośmiu lat poziomie.

- Nastroje właścicieli firm na Lubelszczyźnie wzrosły i są na rekordowym poziomie od ośmiu lat. Dynamika wzrostu nie była jednak tak duża jak w niektórych innych regionach, dlatego wskaźnik koniunktury mikro i małych firm jest na poziomie nieco niższym od średniej krajowej. Najbardziej na Lubelszczyźnie wzrosła ocena sytuacji gospodarczej, branży oraz wyniku finansowego. Na wysokim poziomie utrzymał się wskaźnik oceny zatrudnienia, to znak że firmy z województwa lubelskiego nadal szukają pracowników – powiedział Michał Domański, ekspert w Biurze Funduszy UE Banku Pekao

Wśród ankietowanych lubelskich mikro i małych firm największy skok nastąpił w postrzeganiu sytuacji gospodarczej kraju: na poziomie 100,3 pkt. był o 9 pkt. wyższy niż rok temu i nieco wyższy od średniej krajowej (100,1 pkt).  Lepiej niż rok temu lubelskie firmy oceniły sytuację branży (+3,9 pkt. 96 pkt), sytuację firmy (+2,1 pkt, 101,2 pkt.), wynik finansowy (+3,2 pkt., 100,6  pkt), przychody (+1,9 pkt., 99,7 pkt.) i dostęp do finansowania (+1,7 pkt, 100,8pkt.). Marginalnie gorzej niż rok temu, przedsiębiorcy ocenili zatrudnienie i oczekiwanie na zapłatę (-0,6 pkt., i -1,3 pkt.).

Dostęp do finansowania był drugim czynnikiem (obok sytuacji gospodarczej), który na Lubelszczyźnie został oceniony na wyższym poziomie niż średnia krajowa (100,8 pkt.).

 - Dostęp do finansowania zewnętrznego na Lubelszczyźnie został oceniony powyżej średniej krajowej, a skłonność do finansowania działalności kredytem systematycznie rośnie. Co istotne, coraz więcej firm korzysta z innych form finansowania, przede wszystkim z leasingu, ale także factoringu, finansowania handlu, czy bankowości transakcyjnej – powiedział Roman Dec, Dyrektor Regionu Południowo – Wschodniego Bankowości Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Banku Pekao.

 W skali całego kraju, zmienia się postawa przedsiębiorców w stosunku do usług finansowych. Między innymi zmniejszyła się niechęć mikro  i małych przedsiębiorców do zadłużenia. Jeszcze 4 lata temu mówiło o tym 40% firm niekorzystających z kredytu, w aktualnym badaniu już tylko 27%. Natomiast tylko 11% niekorzystających z kredytu mówi o braku dostępu do źródeł finansowania (np. w wyniku braku zdolności kredytowej).

Jednak zarówno w skali krajowej, jak i na Lubelszczyźnie, środki własne pozostają głównym źródłem finansowania firmy (odpowiednio 72% i 71%). Główną przyczyną jest brak potrzeby na dodatkowe źródła finansowania – pod tym względem wynik województwa lubelskiego jest marginalnie niższy od średniej krajowej (60% vs. 61%). Wskaźnik niechęci do zadłużenia na Lubelszczyźnie (28%) również jest porównywalny do średniej krajowej (27%). Zaciąganiu kredytów najbardziej  niechętni, powyżej średniej krajowej,  są przedsiębiorcy z podregionu bialskiego (34%), oraz chełmsko-zamojskiego (39%). Co ciekawe to w podregionie bialskim odnotowano największą liczbę firm, które w ostatnich 12 miesiącach skorzystały z kredytu bankowego (34%), ale już w chełmsko-zamojskim ten odsetek był dużo niższy (12%), a jeszcze niższy w lubelskim (5%). Zdecydowanie mniejszą niechęć do zaciągania zobowiązań finansowych zadeklarowali przedsiębiorcy z podregionów lubelskiego i puławskiego (21%). W tym ostatnim 26% przedsiębiorców deklarowało wzięcie kredytu bankowego w ostatnich 12 miesiącach. Z usług leasingowych skorzystało 10% przedsiębiorców z lubelszczyzny (wobec 18% w skali kraju). Chętniej z leasingu korzystali przedsiębiorcy z podregionu lubelskiego (13%) niż ich odpowiednicy z innych podregionów (6%  w bialskim, 8% w chełmsko-zamojskim, 11% w puławskim).

W skali całego kraju projekty inwestycyjne w roku 2017 zrealizowało 69% małych firm i 48% mikro firm. 82% wydatków inwestycyjnych w 2017 roku było poniżej 100 tys. złotych.  Przedsiębiorcy  deklarują  planowane wyższe wydatki  w 2018 roku (wzrost o 10 punktów dla wydatków powyżej 100 tys. złotych).

Na Lubelszczyźnie największy odsetek inwestorów jest w rejonie chełmsko – zamojskim : 48% z nich deklarowało poniesienie nakładów inwestycyjnych w 2017. Jest to jedyny podregion, który zbliżył się wynikiem do średniej krajowej (49%, a wskaźnik dla całego województwa wyniósł 45%). Z kolei region lubelski miał najwyższy procent przedsiębiorstw deklarujących działalność eksportową (18%, 12% w całym województwie).

---

Mikro i małe przedsiębiorstwa to ważny sektor polskiej gospodarki: jest ich 1,9 mln, stanowią 99% ogółu wszystkich aktywnych firm, zatrudniają ponad połowę (52%) czyli 4,9 mln pracowników, generują 1,5 biliona złotych czyli 36% wszystkich przychodów przedsiębiorstw oraz odpowiadają za 25% wszystkich inwestycji (49 mld zł).

 „Raport o sytuacji mikro i małych firm w Polsce" jest publikowany corocznie przez Bank Pekao w oparciu o wywiady telefoniczne z właścicielami 7 tysięcy firm zatrudniających poniżej 50 osób (99% wszystkich aktywnych firm w Polsce). Reprezentatywne wyniki badania są prezentowane na poziomie krajowym, regionalnym (16 województw) oraz sub-regionalnym (66 grup powiatów), w podziale na sektory (produkcja, usługi, handel i budownictwo) oraz wielkość firm (mikro i małe firmy). Raport porusza między innymi kwestie sytuacji firm, zatrudnienia, inwestycji, eksportu, innowacji, finansowania zewnętrznego, otoczenia biznesowego oraz barier rozwojowych. Każdego roku wybierany jest temat specjalny raportu. Tematem specjalnym były już fundusze unijne, e-gospodarka, eksport, innowacje oraz firmy rozpoczynające działalność gospodarczą. W raporcie prezentowane są także oficjalne dane statystyczne dotyczące mikro i małych firm, jak również perspektywy makroekonomiczne dla polskiej gospodarki.